Nước Mắm Truyền Thống
Độ Đạm Trong Nước Mắm Cốt Cao Có Ảnh Hưởng Đến Sức Khỏe Không?
Th11
Độ đạm trong nước mắm là gì?
Độ đạm (hay “hàm lượng nitơ toàn phần”) là chỉ số quan trọng nhất phản ánh chất lượng và giá trị dinh dưỡng của nước mắm. Chỉ số này được tính bằng số gam nitơ có trong 1 lít nước mắm – biểu thị lượng protein và axit amin được tạo ra trong quá trình ủ chượp cá và muối tự nhiên.
- Nước mắm truyền thống: Độ đạm thường từ 20 – 45 độ, tùy vào thời gian ủ, loại cá, và tỷ lệ muối.
- Nước mắm công nghiệp: Thường chỉ đạt 10 – 15 độ, do được pha loãng hoặc thêm hương liệu, chất tạo màu, tạo vị.
Càng nhiều protein được thủy phân thành axit amin, nước mắm càng thơm, đậm đà, hậu ngọt, và giá trị dinh dưỡng càng cao.
Nước mắm cốt có độ đạm cao bao nhiêu là ngon?
Thông thường, nước mắm cốt – tức phần rút đầu tiên sau khi ủ chượp tự nhiên từ 12 đến 24 tháng – có độ đạm rất cao, dao động từ 35 đến 45 độ, thậm chí có mắm cốt nguyên chất đạt 48 độ đạm như sản phẩm của Trần Văn Hưởng.
Loại mắm này được xem là “tinh túy của biển cả”, chỉ chiết xuất từ phần nước mắm nguyên chất nhất, chưa qua pha chế, có hương thơm nồng, sánh đặc và vị đậm rõ rệt. Chính vì vậy, mắm cốt cao đạm thường có giá cao và được ưa chuộng cho các món ăn tinh tế hoặc dùng làm quà biếu.
Nước mắm cao đạm có ảnh hưởng đến sức khỏe không?
Một trong những băn khoăn phổ biến là: “Nước mắm đậm đạm có hại cho sức khỏe không?”
Câu trả lời là không, nếu bạn sử dụng đúng cách và chọn đúng loại nước mắm truyền thống thật sự.
Độ đạm cao không đồng nghĩa với mặn hơn hay “quá nhiều đạm gây hại”, mà phản ánh hàm lượng protein tự nhiên từ cá được chuyển hóa thành axit amin – dạng dễ hấp thu và có lợi cho cơ thể.
Các nghiên cứu khoa học cho thấy:
- Axit amin trong nước mắm giúp kích thích tiêu hóa, tăng hấp thu chất dinh dưỡng, và hỗ trợ phục hồi sức khỏe.
- Hàm lượng muối trong mắm cao đạm thường cân bằng tự nhiên (do tỷ lệ cá : muối hợp lý 3:1).
- Không có hóa chất bảo quản, phẩm màu, hay phụ gia nhân tạo, nước mắm cốt sạch hoàn toàn an toàn cho người lớn, trẻ em và người cao tuổi.
Vì vậy, khi chọn nước mắm cốt truyền thống, bạn hoàn toàn có thể yên tâm sử dụng hàng ngày mà không lo ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
Phân biệt “độ đạm thật” và “độ đạm nhân tạo”
Một số loại nước mắm công nghiệp có thể ghi “30 độ đạm” nhưng thực tế lại là độ đạm tổng hợp, được tạo ra bằng phụ gia, bột ngọt hoặc đạm thực vật (protein đậu nành).
Khác biệt lớn nhất giữa độ đạm tự nhiên và độ đạm nhân tạo là:
| Tiêu chí | Nước mắm cốt truyền thống | Nước mắm công nghiệp |
|---|---|---|
| Nguồn đạm | Từ cá cơm tự nhiên | Từ đạm tổng hợp, hương liệu |
| Quá trình ủ | 12–24 tháng, tự nhiên | Vài ngày – vài tuần, công nghiệp |
| Màu sắc | Nâu cánh gián tự nhiên | Nâu sậm nhân tạo, đôi khi pha caramen |
| Hương vị | Mặn mà, ngọt hậu | Mặn gắt, ít hậu vị |
| Dinh dưỡng | Giàu axit amin tự nhiên | Ít hoặc không có axit amin |
Do đó, chỉ số đạm thật – đo được từ cá lên men tự nhiên – mới phản ánh đúng chất lượng thật của nước mắm.
Lượng nước mắm cao đạm nên dùng mỗi ngày
Theo khuyến nghị của các chuyên gia dinh dưỡng, người trưởng thành nên dùng từ 5 – 10 ml nước mắm mỗi bữa ăn (tương đương 1–2 muỗng cà phê).
Nếu là nước mắm cao đạm 40 – 45 độ, chỉ cần một lượng nhỏ cũng đủ để tạo hương vị đậm đà cho món ăn.
Mẹo nhỏ:
- Dùng mắm cao đạm cho món chấm, nước mắm gừng, pha nước mắm tỏi ớt.
- Dùng mắm 20 – 25 độ đạm cho kho cá, nấu canh, ướp thịt để vừa miệng hơn.
Việc dùng đúng loại mắm cho từng món không chỉ giúp món ăn ngon hơn, mà còn giúp kiểm soát lượng muối hợp lý, bảo vệ sức khỏe tim mạch.
Lợi ích sức khỏe khi dùng nước mắm cao đạm thật
- Bổ sung axit amin thiết yếu: Giúp duy trì mô cơ, tăng sức đề kháng, hỗ trợ tiêu hóa.
- Giàu khoáng chất tự nhiên: Cung cấp kẽm, sắt, canxi – những khoáng chất quý từ cá biển.
- Không chất bảo quản: Quy trình ủ tự nhiên giúp bảo quản lâu mà không cần hóa chất.
- Hỗ trợ trẻ em và người già: Nước mắm cốt thật dễ tiêu, giúp ăn ngon miệng hơn.
- Hạn chế nguy cơ bệnh tim mạch nếu dùng lượng vừa phải – nhờ hương vị đậm nên dễ tiết chế hơn so với mắm công nghiệp phải dùng nhiều.
Nên chọn loại nước mắm cao đạm nào?
Khi chọn mua nước mắm cao đạm, người tiêu dùng nên ưu tiên sản phẩm truyền thống có nguồn gốc rõ ràng, được công nhận an toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP).
Một trong những thương hiệu uy tín là Nước Mắm Trần Văn Hưởng – Cà Ná, Ninh Thuận, nổi tiếng với các dòng:
- Mắm cốt cô đặc 48 độ đạm – dùng ăn sống, chấm, pha nước mắm tỏi ớt.
- Mắm 29 – 35 độ đạm – phù hợp cho gia đình.
- Mắm 20 – 25 độ đạm – chuyên dùng cho nhà hàng, quán cơm tấm.
Sản phẩm được ủ tự nhiên 24 tháng, không hóa chất, không phụ gia, mang hương vị chuẩn truyền thống Việt.
Độ đạm cao – lợi ích thật, không lo ngại
“Cao đạm” không phải là “quá mạnh” hay “không tốt cho sức khỏe”.
Ngược lại, nước mắm cốt cao đạm thật sự là nguồn dinh dưỡng quý giá từ biển, cung cấp protein tự nhiên, giúp bữa ăn Việt thêm đậm đà và bổ dưỡng.
Chỉ cần chọn đúng loại mắm truyền thống, sử dụng vừa phải và hiểu đúng về “độ đạm”, bạn sẽ tận hưởng trọn vẹn hương vị tự nhiên, tốt cho sức khỏe, và giữ gìn bản sắc ẩm thực Việt Nam.
